Çiriş Otu Nedir? Faydaları Nelerdir?

Çiriş Otu Nedir? Faydaları Nelerdir? Çiriş otu aslen, çok senelik otsu bir bitkidir. Soğana benzerliği sebebiyle Zambakgiller ailesinden gelmektedir. Çiçeklidir ve çok hoş bir görüntüsü vardır. En yaygın malum hali ile çiçekleri dolgun ve sarıdır. Yeling otu, yabani pırasa ve sarızambak isimleriyle de bilinir. Çiçeklerinden ziyade köklerinde oluşan yumrular kullanılır. Bir bahar ya da yaz bitkisi olarak nitelendirmek mümkündür.

Çoğu süre Nisan ve Temmuz ayları içinde çiçeklerini açar. Çiçekleri bazı yörelerde şifa gayesi ile kullanılıyor olmasına karşın genel olarak kökleri kullanılır. Çiriş / çiriş otu ya da İngilizcesiyle Asphodelus, Asphodelaceae ailesine mensup yabani bir bitkidir. Mart ve Nisan ayları, çiriş otunun yeşil yapraklarını topraktan çıkardığı ve çiçek açtığı aylardır. Bu süre Temmuz’a dek devam eder.

Bu aylarda, çiriş otu toplanır ve sebze olarak çarşı ve pazarda satılır. Çiriş otunun yaprakları pırasanın yapraklarını çağrıştırır. Fakat pırasaya bakılırsa epey ufaktır. 50-100 santimetre arası bir boyu vardır. Yaprakları, fazla uzayamamış bir zambağınkine benzer. Bu yapraklar, uçlara doğru sivrileşmeye adım atar.

Çiriş Otu Nedir?

Çiriş otu tohumu, Türkiye’de derhal her yörede yetişir. Bir tek daha çok Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin dağlık kısımlarında ve İç Anadolu Bölgesi’nde yetişir. Bununla beraber Ege ve Akdeniz bölgelerinde yetiştiği de bilinmektedir. Kendine özgü bir kokusu olan çiriş otunun öteki adları sarızambak, yabani pırasa, dağ pırasası, gülik, güllük, kirkiş otu, çiviş ve kirgiçtir. Kişiler bu isimler ile de çiriş otu satın alabilir ya da yetiştirebilir.

Çiriş otu, ömrü kısa bir bitkidir. Süreni çok fazla geçirmeye gelmez, vaktinde toplanması gerekir. Tadı oldukça leziz olan çiriş otunun yapraklarından, derhal körpeyken çok sayıda yiyecek yapılabilir. Bunlar hem sulu yiyecek, hem çorba, hem pilav bununla birlikte börek olabilir.

Çiriş otu, yiyeceklere büyük bir tat katar. Çiriş otu, besin sektöründe de kullanılan bir bitkidir. Otlu peynir yapımında çiriş otu da kullanılır. Ek olarak, İtalya’nın meşhur Rignano Garganico peynirinin üretiminde de çiriş otunun kullanıldığı bilinmektedir. Çiriş otu bir de, ayakkabıcılık sektöründe sıkça kullanılan bir tutkalın üretiminde de önemli bir bileşendir.

Çiriş Otunun Faydaları Nelerdir?

Sıhhat mevzusundaki yararlarına geçmeden önce çiriş otunun birçok sektörde kullanım alanı bulunmuş olduğunu bilmekte yarar vardır. Yaprakları sebze olarak tüketildiği benzer biçimde, çok leziz değişik tarifler ortaya çıkartmaktadır. Hem de yapıştırıcı endüstrisinde kullanılabilen çiriş otu, belirli işlemlerden geçirilerek ayakkabı yapıştırıcısı benzer biçimde birçok farklı alanda varlık gösterir. Çiriş otu çiçeği, çoğu zaman halk içinde hanımlara daha çok tesiri olduğu söylenmektedir.

Hanımların üreme yollarındaki problemlerini gidererek, vajinal akıntıları kestiğini belirtilir. Bütün bunların yanı sıra regl problemi yaşayan kadınlarda da, çiriş otunun düzenli bir şekilde tüketilmesi önerilmektedir. Özellikle de kadınların regl ya da hamilelik dönemlerinde değişen hormonlarından dolayı meydana gelen saç problemlerine karşı da bir hayli iyi gelmektedir.

Hanım ve erkeklerde görülebilen ve çok ağrılı geçen hemoroid (basur) hastalığının tedavisinde büyük rol oynar. Kaynatılıp, basurda oluşan dış çıkıntılara sürüldüğünde yaraların iyileşmesini ve basur memelerinin küçülmesini sağlar. Egzama, sivilce, çıban ve romatizma şeklinde birçok hastalığa iyi geldiği şeklinde, yeni doğum oluşturan anneler için süt artırıcı olarak da kullanılabilir. Yapraklarının sebze olarak tüketilmesinin de süt artırıcı tesiri vardır. Çiriş otu çayı yapıldığında bal ile tatlandırılarak içilebilir.

C vitamini kaynağıdır. Antioksidan özellik gösterir. Beyaz kan hücrelerinin artmasını sağlar. Bağışıklık sistemini korur. Vücuttaki mikropları öldürür. Hanımlarda regli söktürür ve düzene sokar. Hanımların beyaz renkli akıntılarının geçmiş olmasına yardım eder. Hamile hanımların sütünü artırıcı tesir gösterir. Bu tesiri için balla tatlandırılıp kaynatılarak aç karnına içilebilir. Mafsal ve romatizma ağrılarını geçirmek için etki gösterir. Kronik ağrıları geçirir.

Memeli basurun tedavisinde etkilidir. Çiriş otunun yapraklarının temizlenmesi ve kaynar suda demlenmesi gerekmektedir. Hazırlanan bu suyun soğuması ya da ılıması sonrasında bir pamuk yardımı ile basurlu olan bölgeye yavaş hareketler ile sürülmesi, kişilerin bu sorununu hafifletmesi konusunda oldukça etkili olmaktadır. İdrarı söktürmeye yardım eder.

Bu tesiri için balla tatlandırılıp kaynatılarak aç karnına içilebilir. Mesane taşının düşmesine yardım eder. Mesane taşı için, çiriş otu yapraklarının kaynatılması ve ılıdıktan sonra düzenli olarak içilmesi önerilmektedir. Tadını beğenmeyen kişiler içerisine birkaç damla limon ya da bir çay kaşığı kadar bal ilave ederek de tüketebilirler.

Sivilce ve çıbanları geçirmeye yardım eder. Egzamaya iyi gelir. Sirkeyle kaynatılan yaprakları, akrep ve böcek sokmalarını geçirir. Saçkıran tedavisinde etkilidir. Sirke ile karıştırılıp kaynatılarak saçlar yıkanırsa bu tesiri açığa çıkar. Düzenli bir şekilde tüketilen çiriş otu, cinsel gücü artırır.

Çiriş Otu Nerede Yetişir?

Çiriş otu, her türlü toprakta ve iklimde yetişebilen, çok verimli mahsul elde edilebilen, birçok derde şifa olan olağanüstü bitkilerden bir tanesidir. Özellikle Anadolu’da ve Ege – Akdeniz bölgelerinde yetişen çiriş otu, görüntüsü ile pırasayı ya da çiçek soğanlamış olunanı andırmaktadır.

Çiriş Otu Yemekleri (Çiriş Otu Nasıl Pişirilir?)

Çiriş otu yemeği nasıl yapılır? Sorusu, özellikle de mutfağında lezzetli ve bir o kadar da sağlıklı yemek yapmak isteyen kadınlar tarafından sıklıkla yöneltilmektedir. Öncelikle, çiriş otunun saplarının birleştiği yerdeki zar sıyrılır. Arkasından, bu zarın bulunmuş olduğu uçlar kesilir.

Eğer var ise, bitkinin sararmış yaprakları ve de yaprak uçları çıkarılıp atılır. Çiriş otunun yaprakları tek tek ayrılır. Bu yapraklar aynen ıspanak şeklinde iyice arınana dek 4-5 kere yıkanır. Çiriş otu temizlenir ve suyu iyice süzülür. Çok leziz olan çiriş otu ıspanağa benzer şekilde pişirilebilir. Çiriş otunun ete benzer, hatta kuzu etine benzer bir tadı vardır. Bu tat, ona birçok yemeğin içinde avantaj sağlar.

Çiriş otuyla meydana getirilen çok sayıda yiyecek çeşidi bulunur. Çiriş otunun pişirmeden çiğ şekilde salatası da yapılabilir. Çiriş otu kavurması ya da çiriş otu çorbası gibi birbirinden farklı lezzetlere sahip olan yemekleri yapmak da, yine bu ot ile mümkün olmaktadır.

Çiriş otunun malum herhangi bir yan etkisi bulunmamaktadır. Yalnızca hanımlar çok sık tükettiklerinde idrar ve tane söktürücü tesiri bulunmuş olduğundan vücutta bir miktar halsizlik yapabilir. Bundan dolayı ihtiyaç olunduğu kadar tüketilmelidir. Herhangi bir zararlı etkisi ya da zararlı kökü bulunmamaktadır. Gene de en iyi kullanım biçiminin toz hali olduğu unutulmamalı, güvenilmedik bir yerden temin edilmemelidir. Kullanım öncesi mutlaka doktora danışılmalıdır.

Çiriş otu böreği de, özellikle de ıspanak gibi sebzeleri oldukça seven kişiler için son derece etkili bir seçenek olmaktadır. Güzel bir şekilde temizlenen çiriş otu, bol su ile iyice yıkanır. Tercihe göre soğan ve sarımsak ile bir tavada kavrulduktan sonra soğumaya bırakılır.

Bu sırada ise ister el açması hamur ister yufka ile yapılabilir. Hazırlanan hamurların içerisine, çiriş otu harcı da eklenerek istenilen şekilde börek hazırlanır. Böylelikle hem sağlıklı hem de lezzetli bir börek hazırlanmış olmaktadır.